Πέμπτη 29 Απριλίου 2010

Αλληλεγγύη και Ξυλιν' Αλογα....

Το παραμύθι των ημερών καταλήγει με το ''ζήσαν αυτοί καλά, κι εμείς χειρότερα''. Οσο για το ''Μια φορά κι έναν καιρό'', αυτό πάει, πουλήθηκε στις εταιρείες που αναλαμβάνουν απο τις επόμενες μέρες την εκμετάλλευση της χώρας αυτής, των ιθαγενών της, της ζωής και της εργασίας τους.....

Εγώ πάντως το είδα το όνειρο. Ενα σκοτεινό μονοπάτι με οδήγησε σε μια μεγάλη σπηλιά, όπου πράγματα ανήκουστα συνέβαιναν. Ανθρωποι που σα να είχαν ξυπνήσει από λήθαργο έλεγαν οτι απο αυτόν τον σκοτεινό και μίζερο τόπο μπορεί να γεννηθεί το φως, η αλήθεια και ο πλούτος. Η ελπίδα φώλιασε στην ψυχή των ανθρώπων που πίστεψαν τα όμορφα λόγια και περίμεναν....

Αρκετούς μήνες αργότερα οι ελπίδες φώλιαζαν στο ίδιο σημείο, κάπως στριμωγμένες είναι η αλήθεια μα έτοιμες να ξεδιπλωθούν με μια μικρή ασήμαντη αφορμή. Και νάτην. Μια νεράιδα με χαμόγελο φώτισε με το ραβδάκι της και άστραψε ο μίζερος τόπος. Το όνομά της ήταν Φράου Αγκελα. Η μαύρη σπηλιά είχε μεταμορφωθεί σε χώρα ήρεμη, τακτική, δίκαια, χωρίς κλέφτες, χωρίς καυσαέρια, γεμάτη χαρούμενα παιδιά στα σχολεία. Όλοι ξέσπασαν σε γέλια χαράς και ανακούφισης, αποχαιρέτησαν την καλή νεράιδα και συνέχισαν τη ζωή τους ευχάριστα, χωρίς τίποτε να τους θυμίζει το παρελθόν.

Ολα είχαν αλλάξει. Ενα σώμα εκατό σεμνών ανθρώπων ετοίμαζε πλέον τους νόμους του μικρού κράτους με γνώμονα την κοινωνική δικαιοσύνη και την ανάπτυξη. Σε ένδειξη αγάπης για τα κοινά και σεβασμού προς τη λαϊκή ετυμηγορία, δεν έπαιρναν χρήματα για τις υπηρεσίες τους, παρά μόνον τα έξοδά τους, έτσι μπόρεσαν κι έπεισαν τους πολίτες για τις αγαθές τους προθέσεις. Ούτε gadgets, ούτε ταξίδια, ούτε φούμαρα και ιστοσελίδες. Ζούσαν λιτά και φτωχικά, δίνοντας το καλό παράδειγμα διαψεύδοντας τις κακιές μάγισσες που σκόρπιζαν μήλα με δηλητήριο παντού, σε πεζοδρόμια, σε τηλεοπτικά κανάλια, παντού.

Οποιος πολίτης εργαζόταν, αμοιβόταν, κι όπως εργαζόταν περισσότερο, αμοιβόταν περισσότερο. Οι περισσότεροι αισθάνονταν ασφαλείς, γιατί το ''χέρι'' του κράτους δεν καραδοκούσε να μπει σαν κοινός διαρρήκτης στην ξεκούμπωτη τσέπη τους.

Στα νοσοκομεία δεν προσλάμβαναν πλέον καθαριστές για να τους κάνουν ακτινολόγους, ούτε και παιδαγωγούς για να τους κάνουν χειρούργους. Τα φάρμακα κόστιζαν για όλους το ίδιο, και τα δημόσια νοσοκομεία διέθεταν υποδομές και οργάνωση. Η Εφορία κυνηγούσε πλέον μόνον τον πλούτο και είχε αφήσει ήσυχους τους απλούς εργαζόμενους. Οι λειτουργοί της έπαιρναν μπόνους μία εβδομάδα αδείας, για κάθε κρούσμα φοροδιαφυγής που εντόπιζαν και όταν το ψάρι ήταν μεγάλο, οι εβδομάδες γίνονταν δύο. Η πολιτεία έσκυβε με σεβασμό στους γέροντες που είχαν δωρίσει στις επόμενες γενιές τα νιάτα τους εργαζόμενοι για καλύτερο αύριο, δηλαδή σήμερα. Η λέξη μίζα δεν ήταν γνωστή, ούτε την έγραφαν τα λεξικά. Οι γιατροί πρόσφεραν κοινωνικό έργο, χωρίς μεγάλες απαιτήσεις απο τους ασθενείς.


Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές κάθε χρόνο περνούσαν απο ειδικές εξετάσεις για να γίνουν αξιότεροι και να βγάλουν καλύτερα παιδιά. Αλλωστε εργάζονταν σε όμορφους χώρους, με πολύχρωμους τοίχους, καθαρές αίθουσες, γεμάτες εποπτικό υλικό και υποδομές για τη βελτίωση της γνώσης των μαθητών. Οι μαθητές ήθελαν να παραμένουν στο χώρο του σχολείου και το απόγευμα, αξιοποιώντας τις ώρες τους με επιπλέον μαθήματα ξένων γλωσσών και αθλήματα. Ειδικοί δάσκαλοι κι εκπαιδευτές τα περίμεναν γι αυτό, άλλωστε δεν έκαναν πλέον ιδιαίτερα μαθήματα και φροντιστήρια πουθενά αλλού, γιατί κανένας μαθητής δεν τα χρειαζόταν.

Με μια ανεπαίσθητη κίνηση η Φράου Αγκελα κούνησε το μαγικό της ραβδάκι και όλα έγιναν όπως πριν και λίγο χειρότερα. Ανήμποροι με τρέμουλο στα χέρια και τα πόδια την ικέτευαν οι πρώην περήφανοι χαζοχαρούμενοι πολίτες. ''Σας άρεσε;'' τους ρώτησε. ''Δεν θα γίνετε αυτό όμως, λυπάμαι'' είπε με ύφος που είχε αλλάξει ολοκληρωτικά.


Με χαμόγελο χαιρεκακίας έκανε ένα νόημα σε μερικούς να ξεκουμπιστούν πάραυτα απο μπροστά της. Να εξαφανισθούν. Να φύγουν λέει απο τα σπίτια τους. Να μην κάνουν διακοπές, να μην χαίρονται αυτά που έχουν. Η εργασία τους απο εδώ και πέρα θα κοστίζει λιγότερο, τα τρόφιμα περισσότερο, τα σχολεία ακόμα περισσότερο, και η ζωή θα είναι αβάσταχτη, έτσι τους είπε. Κι όταν γεράσουν αρκετά, δεν χρειάζεται να περιμένουν να δρέψουν τους καρπούς της ζωής τους..... Ύστερα τους είπε οτι η ταπείνωση είναι μέρος της διδαχής..... Οτι ο εξευτελισμός είναι μέσα στο παιχνίδι....


Οταν ξύπνησα, ξεφύσηξα με ανακούφιση συνειδητοποιώντας οτι ήταν όνειρο. Μου πήρε αρκετή ώρα για να συνέλθω. Δεν συνήλθα. Ανοιξα το πρώτο βιβλίο που βρήκα μπροστά μου, για να αλλάξω εικόνες. Ηταν ο ''Τρωικός πόλεμος'' που όπως μας έλεγαν αρχικά, έγινε για τα μάτια της ωραίας Ελένης, μα μεγαλώνοντας μάθαμε οτι οι λόγοι ήταν άλλοι..... Το πάλαι ποτέ ελληνικό κόλπο, ο Δούρειος Ιππος...Γιατί όλα έρχονται και δένουν; είναι τυχαίο;

Η ίδια η Ελλάδα έγινε τώρα , Δούρειος Ιππος των αμερικανών στη Zώνη του Eυρώ και μάλιστα με τη βοήθεια ενός προδότη, μέσα απο την ευρωπαϊκή οικογένεια. Ηταν ο λόγος η ωραία Ελένη -δηλαδή εκείνοι που ενδιαφέρονταν μόνο για την καλοπέραση και την ομορφιά τους- ή πάλι οι λόγοι ήταν άλλοι;


Αραγε οι πολίτες αυτής της πολύπαθης χώρας πιστεύουν ακόμα στο όραμα της αλληλεγγύης και της ενσωμάτωσης των ευρωπαϊκών λαών, ή εκείνο το μαγικό ραβδάκι τους έδειξε τον άλλο δρόμο, απο τον οποίο με κόπο μέχρι σήμερα είχαν καταφέρει να απαγκιστρωθούν;

Σάββατο 10 Απριλίου 2010

απο την Πόλη έρχομαι, και παραμύθι φέρνω


Η, όπως Ηλιος
Ρ, όπως Ρόδι
Ω, όπως Ωρα
Ε, όπως Ελλάδα!
Σ, όπως Σπίτι!


Οχι δεν είναι ένα οποιοδήποτε νηπιαγωγείο. Στα πεντάχρονα, εξάχρονα και μεγαλύτερα ακόμα δίγλωσσα παιδιά της Κωνσταντινούπολης, μιλά η δασκάλα με χαμόγελο..... και με τη βεβαιότητα ότι αφού πλέον βρέθηκαν μαζί στην αίθουσα αυτή του Σισμανόγλειου Μεγάρου, τώρα πλέον ίσως μπορούν οι γονείς τους να ελπίζουν οτι τα παιδιά τους θα κρατήσουν τη γλώσσα και τον πολιτισμό της πατρίδας ζωντανό.

Η συρρίκνωση του ελληνισμού της Πόλης δεν ανατρέπεται βέβαια και αυτό το ξέρουν καλά οι ιθύνοντες. Τουλάχιστον οι τελευταίοι, ας φυλάνε Θερμοπύλες, που απλά μεταφράζεται στο να ζουν αξιοπρεπώς ως έλληνες, φυλάσσοντας μέσα τους κομμάτια του πολιτισμού τους, περήφανα, χωρίς να γκρεμίζουν κομμάτια απο Βυζαντινά τείχη, χωρίς λαμογιές και κόλπα αθηναϊκά.....

Οι φωτό αποκαλύπτουν με πόσο ενθουσιασμό δουλεύουν την εκμάθηση της γλώσσας οι δασκάλες με τα παιδιά.

...και οι κανόνες συμπεριφοράς, εντός του εκπαιδευτικού προγράμματος φυσικά....

Τα ελληνικά βρήκαν τη θέση τους στον χάρτη των διδασκόμενων ξένων γλωσσών στην Τουρκία μάλλον κάπως…… αργά..... Όμως κάλλιο αργά, παρά ποτέ! Το Υπουργικό Συμβούλιο της Τουρκίας, ενέκρινε, με τις υπογραφές 27 υπουργών, στις 13 Ιανουαρίου τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σε κρατικούς και ιδιωτικούς οργανισμούς. Πρόοδος!



Στα τουρκικά φροντιστήρια τα αγγλικά διδάσκονται εδώ και περίπου 50 χρόνια, ενώ εδώ και δεκαετίες διδάσκονται τα γερμανικά, τα ισπανικά, γαλλικά, ιταλικά, ρωσικά κ. ά. Τα κινεζικά άρχισαν να διδάσκονται το 1997 και οι τελευταίες γλώσσες που πήραν έγκριση -πριν από τα ελληνικά- ήταν τα εβραϊκά και τα ολλανδικά.

Το Ελληνικό Προξενείο είχε αρχίσει ήδη τη διδασκαλία στα παιδιά των ελληνικών οικογενειών όμως τώρα, στόχος είναι να εξελιχθεί σε ένα σύγχρονο Ινστιτούτο κατά τα πρότυπα του γερμανικού Γκαίτε, ή του Γαλλικού Ινστιτούτου.

Η δε ζήτηση για εκμάθηση ελληνικών αυξήθηκε πολύ και οι ενδιαφερόμενοι να διδαχθούν δεν είναι μόνον έλληνες, καθώς το ‘’προξενικό φροντιστήριο’’ λειτουργεί αυτή τη στιγμή , με οκτώ διδάσκοντες που παρέχουν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά(!), στις αίθουσες του Σισμανόγλειου Μεγάρου δωρεάν και όπως μας είπε ο Ελληνας πρόξενος στην Κωνσταντινούπολη κ. Β.Μπορνόβας, τώρα μαθαίνουν ελληνικά περίπου 350 άτομα ηλικίας έως και 40 ετών.

Μαθήματα γίνονται όλες τις ημέρες της εβδομάδας, ακόμα και το Σαββατοκύριακο. Μάλιστα, η ζήτηση είναι τέτοια που δεν επαρκούν οι χώροι του Σισμανόγλειου Μεγάρου και η σκέψη είναι να μεταστεγαστούν κάπου αλλού στην περιοχή, οι λιλιπούτιοι μαθητές.


Εθελοντικά προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο φροντιστήριο, και φυσικά εκτός ωραρίου σχολείου, εκπαιδευτικοί που βρίσκονται στην Πόλη αποσπασμένοι στα εκεί Δημοτικά και Γυμνάσια, την ίδια ώρα που συνάδελφοί τους στην ‘’πατρίδα’’ επενδύουν τις ώρες τους σε ‘’μαύρη εργασία’’ που μεταφράζεται σε λίγες ώρες ιδιαίτερων μαθημάτων που θα προσφέρουν μια οικονομική ανάσα….

Στο φροντιστήριο διδάσκουν δύο Ελληνίδες Εκπαιδευτικοί, που είναι Εξειδικευμένες στη διδασκαλία της Ελληνικής (τα Ε κεφαλαία, σε ένδειξη Εκτίμησης) για αλλόγλωσσους. Είχα την τιμή να γνωρίσω στην Πόλη και την δασκάλα Αγάπη Παπαδοπούλου και την Μαρία Πλουσίου που έχει κάνει τουρκικές σπουδές και είδα στα μάτια τους και στην ψυχή τους την αγάπη για την Ελλάδα, τη γλώσσα της και το μέλλον της. Σπάνιο αυτό και σπουδαίο να το συναντάς σε μια γωνιά της γειτονιάς του Πέραν, αλλά μάταια να το αναζητάς σε κτίρια και γραφεία των Αθηνών….

Μια έκπληξη με περίμενε σε ένα βιβλίο ανοιχτό της αίθουσας....

Ενα παραμύθι. Παραμύθι ελληνικό. Μα, πώς βρέθηκε εδώ;Κάποιος με είδε παραμυθοπαρμένη, σκέφτομαι, και το έριξε στο δρόμο μου. Παράξενο. ''Ο παράξενος Πραματευτής''. Ταξίδεψε ως εδώ, στη γειτονιά του Πέραν και μια κοπέλα λεπτή και ντελικάτη σαν πριγκίπησα παραμυθένια κι αυτή, το μάζεψε, το ζέστανε και το μετέφρασε με την αγάπη της. Για να το μεταδώσει με τη σειρά της σε όσους θέλουν να το ακούσουν. Ύστερα, έφτιαξε και τις εικόνες. Τα χρώματα ζεστά και ζωντανά μιλούν όλες τις γλώσσες. Φυλλομετρώ και βλέπω την πόλη που κοιμάται.... μα όχι. Κάποιοι την κρατούν ξύπνια νομίζω. Το μυστικό του παραμυθιού βρίσκεται στο αίνιγμα - ποίημα που ανοίγει το κλειδί...

Αγαπητή Μαρία Πλουσίου πολλά έχουν να κερδίσουν απο την προσφορά σου, όσοι είναι γύρω σου. Κάνεις πλούσιους τους τούρκους και τους έλληνες μαθητές σου. Εύχομαι και άλλα τέτοια. Συγχαρητήρια!

Ας με συγχωρήσει ο διεθνής μας Ελληνας Κώστας Τσόκλης που δίνει τις μέρες αυτές το παρόν με τα έργα του σε άλλο όροφο του Σισμανόγλειου Μεγάρου της Πόλης. Αλλωστε ο paramythotopos ασχολήθηκε με με την ''Απρονοησία του Προμηθέα'' σε παλαιότερη ανάρτηση. Τον Ευχαριστώ.

Παρασκευή 2 Απριλίου 2010

Χανς Κρίστιαν Αντερσεν


Ένα παραμύθι, με τραγικές δυσκολίες αλλά και γοητεία, ήταν η ζωή του μεγάλου Δανού Παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν.

Ας το θυμηθούμε με αφορμή την επέτειο απο τη γέννησή του στη φτώχεια της Δανίας το 1805.

Ο μικρός Χανς ήταν ένα περίεργο παιδί -ονειροπαρμένο τον έλεγαν- που έμεινε νωρίς, ορφανός απο πατέρα. Άδικα προσπαθούσε να μάθει τη τέχνη του πατέρα του, όταν τον έβαλαν σε ένα ραφτάδικο για να γίνει μπαλωματής. Πού να προκόψει αφού δεν έβλεπε την ώρα να σχολάσει για να τρέξει στο θέατρο, όπου αποστήθιζε ολόκληρες σκηνές από τα έργα που έβλεπε!!!

Όταν ήταν με τους φίλους του, του άρεσε να απαγγέλλει και να τραγουδά. Ήταν δεκατεσσάρων χρονών, όταν κυνηγώντας μια καλύτερη τύχη, έφτασε στην Κοπεγχάγη, με μόνη του περιουσία 30 φράγκα και με την καρδιά γεμάτη όνειρα και ενθουσιασμό. Ο πόθος του ήταν να βγει στο θέατρο..... Ατύχησε όμως.


Έδωσε εξετάσεις στη Βασιλική Σχολή θεάτρου αλλά ήταν τόσο άσχημος και αδύνατος, που δεν τον δέχτηκαν. Η εμφάνισή του ήταν αστείο θέμα συζήτησης στην κλειστή κοινωνία που γεννήθηκε, όπου παρόλη τη φτώχεια την καθημερινή ανάγκη για επιβίωση ένας πανύψηλος άνδρας, με θωριά ξερακιανή και άχαρο παράστημα, ταξίδευε συνεχώς, με το μυαλό και τα λόγια του, κάνοντας όλους να νομίζουν οτι τα έχει σχεδόν χαμένα. Η παρακαταθήκη που άφησε όμως άφησε πιο πλουσια τη δανέζικη λογοτεχνία κι έκανε τα παραμύθια να ταξιδέψουν στα πέρατα της γης.

Ευτυχώς είχε ωραία φωνή και άρχισε να σπουδάζει μουσική, μα έγινε κι εδώ όπως στα παραμύθια. Η κακιά μάγισσα ήταν η δική του κακιά τύχη που του έφερε αρρώστια ξαφνική και τον έκανε να χάσει εντελώς τη φωνή του.

Έτσι του έμεινε μόνο το ταλέντο της ποίησης. Οι στίχοι του, άρεσαν και επιτέλους βρήκε έναν προστάτη, τον Κέλλαν, που τον έστειλε στο Πανεπιστήμιο και κέρδισε μια βασιλική επιχορήγηση. Αφού εξέδωσε πολλά βιβλία με ποιήματα, άρχισε τα ταξίδια. Εκανε επιτέλους αυτό που κρυφά τις κρύες νύχτες απο μικρός ονειρευόταν. Ταξίδεψε στην Γερμανία, στη Γαλλία, στην Ελβετία, στην Ιταλία, στην Ελλάδα, στην Τουρκία και ταξίδεψε στην Ανατολή που τόσο ωραία την περιγράφει στα παραμύθια του.

Τα Παραμύθια του ήταν γεμάτα αλήθειες, ειλικρίνεια και συγκίνηση, κι ο Άντερσεν δεν άργησε να κατακτήσει όλο τον κόσμο. Η μεγαλύτερη ευτυχία του ήταν η υποδοχή που του έκανε η πατρίδα του, η Οντενσε, που τον κάλεσε το 1867 για να τον τιμήσει. Πέθανε το 1875 και όλοι οι Δανοί τον έκλαψαν ειλικρινά. Το αποδεικνύουν ακόμη άλλωστε τόσο με το ''χώρο'' που έχει καταλάβει στη Βασιλική Βιβλιοθήκη της Κοπεγχάγης και στα μυαλά των νεότερων συγγραφέων (πχ Καρεν Μπλιξεν) , όσο και με το ''χρόνο'' που του δίνουν απο τη ζωή τους, οι πολίτες αυτής της χώρας.
Ο Άντερσεν έγραψε ποιήματα, δράματα και διηγήματα, αλλά προπάντων παραμύθια γεμάτα λεπτό χιούμορ, φαντασία και γλυκιά μελαγχολία. Μέσα απο το παραμύθι του «Ο γιος του μπαλωματή» περνά όλη του τη ζωή, ενώ στο γνωστό σε όλους μας ''Ασχημόπαπο'' περιγράφει την παραγνωρισμένη του αξία, στέλνοντας ένα γλυκό μήνυμα σε όλους όσους τον απέρριψαν. «Το καινούριο φόρεμα του βασιλιά», «Η ιστορία μιας δραχμής», «Η ιστορία της μητέρας», «Ο μικρός στρατιωτάκος» και πολλά άλλα παραμύθια μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες.