Ενας Πουπουλένιος σε μια δικτατορία

"Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας άνθρωπος φτιαγμένος απο πούπουλα. Ήταν μαλακός και φουσκωτός  σαν μαξιλάρι.  Όταν συναντούσε κάποιον που ήταν πολύ λυπημένος, που ήταν σχεδόν απελπισμένος λόγω της φρικτής και δύσκολης ζωής που έκανε, ο Πουπουλένιος τον βοηθούσε να βάλει τέλος....Τον πλησίαζε, τον αγκάλιαζε τρυφερά και του έλεγε: Περίμενε μια στιγμή. Και ο χρόνος σταματούσε".  Το σκοτεινό αυτό παραμύθι, προβληματίζει βαθειά και όπως αποδεικνύεται, δεν είναι για όλους, τελικά...

Δεν είναι η πρώτη φορά που το έργο αυτό,  μεταφέρεται σε θεατρική σκηνή της Αθήνας. Ο Martin McDonagh  είναι ένας παραμυθάς. Επιτυχημένος θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος και σκηνοθέτης κινηματογράφου, ιρλανδικής καταγωγής, θεωρείται ένα από τα πιο πολύπλευρα ταλέντα της Μεγάλης Βρετανίας.   

Το έργο (The Pillowman) έκανε παγκόσμια πρεμιέρα το 2003 στο Βασιλικό Εθνικό Θέατρου του Λονδίνου και πανελλήνια πρεμιέρα το 2005 στον Εξώστη του θέατρου Αμόρε. Οπουδήποτε ανέβηκε διεθνώς σημείωσε πολύ μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία. Την καρέκλα του σκηνοθέτη μοιράζεται με την καρέκλα του πρωταγωνιστή στη σκηνή του Θεάτρου Αθηνών, φέτος, ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης και μαζί του εξαιρετικές οι ερμηνείες του Ν.Κουρή, Γ.Πυρπασόπουλου, Οδ.Παπασπηλιόπουλου. 

Δεν είδα ούτε ένα άδειο κάθισμα στο θέατρο!  Δυο μόνο καθίσματα απελευθερώθηκαν στο πρώτο εικοσάλεπτο, όταν ένα ζευγάρι ανακάλυψε οτι δεν επρόκειτο για την λαμπερή παράσταση που περίμενε οτι θα δει, αλλά για μια σκοτεινή, επώδυνη ιστορία.... Και κάτι ακόμη αξιοσημείωτο: είδα ενισχυμένο -σε αριθμό- ανδρικό πληθυσμό, πράγμα που δεν συναντάς συχνά, χρόνια τώρα στα ελληνικά θέατρα....

Περισσότερο απ' οποιοδήποτε άλλο έργο του McDonagh,  "Ο πουπουλένιος" καταφέρνει να ισορροπήσει με απόλυτη ακρίβεια ανάμεσα στον κωμικό παραλογισμό και τη γνήσια κλασική τραγωδία. Το έργο καθηλώνει με τη λάμψη και τον ίλιγγο των λέξεών του, με τις εικόνες και τη ζωντάνια που αυτές οι λέξεις μεταφέρουν. Ο ΜακΝτόνα γνωρίζει πολύ καλά την πίσω πλευρά του ανθρώπινου εγκεφάλου που λαχταρά να ακούει τις λέξεις "μια φορά κι έναν καιρό". Και παρόλο που το "ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα" είναι άπιαστο -στο έργο, στην αληθινή ζωή, στην αναζήτηση του απόλυτου νοήματος-, ο συγγραφέας γνωρίζει ότι η φαντασία και η στιγμή της έκπληξης, που σε κάνουν να κρατάς την ανάσα σου, σε ανταμείβουν.

Ο συγγραφέας έχει απόλυτη γνώση της ανάγκης του ανθρώπου να πει και να ακούσει ιστορίες για να αισθανθεί κοντά σε κάποιον, να πιαστεί από κάτι που έχει αρχή, μέση και τέλος για να καταφέρει να αντιμετωπίσει το χάος της πραγματικότητας. Ο Πουπουλένιος είναι ένα άγριο και τρομακτικό παραμύθι όπως όλα τα παραδοσιακά παραμύθια και όπως και αυτά   δ ε ν   απευθύνεται βεβαίως σε παιδιά.

Το έργο επικεντρώνεται στα γραπτά του Χατούριαν, ενός συγγραφέα ο οποίος «ανακρίνεται από ένα δικτατορικό καθεστώς για το μακάβριο περιεχόμενο των διηγημάτων του και τις ομοιότητες που έχουν με έναν αριθμό παιδικών φόνων που γίνονται στην πόλη του». Η βία, σωματική και ψυχική, και οι καταπιεστικοί μηχανισμοί από το κλασικό ζευγάρι του καλού-κακού μπάτσου δίνουν τον τόνο σε μια σκοτεινή σκηνή που φωτίζεται από τις ανατροπές παράδοξων ιστοριών και κωμικών παρεξηγήσεων.   Η παράσταση είναι γεμάτη απο αφηγήσεις σκοτεινών, αιματηρών και φρικτών ιστοριών...

Στο τέλος της πράξης, ο κόσμος του φανταστικού και του πραγματικού ταυτίζονται, όταν μαθαίνουμε ότι τα σκοτωμένα παιδιά των ιστοριών αντιστοιχούν σε αληθινά παιδιά των οποίων η τύχη αγνοείται. Δεν είναι το πρώτο έργο του  McDonagh  που ασχολείται με το θέμα της ακραίας, ενδοοικογενειακής, άρρωστης  βίας.

Ο συγγραφέας του Pillowman απέρριψε νωρίς την παραδοσιακή εκπαίδευση, εγκατέλειψε το σχολείο στα 16 του και άρχισε να γράφει. Αρχικά έγραψε 22 έργα για το ραδιόφωνο (απορρίφθηκαν όλα από το BBC) και αρκετά σενάρια. Γνώρισε όμως την επιτυχία μόνον όταν στράφηκε στη συγγραφή θεατρικών έργων. Έγινε γνωστός σε ηλικία 25 χρόνων με το έργο "Η βασίλισσα ομορφιάς του Λινέιν" (1996). Το έργο, που κέρδισε τέσσερα βραβεία Τόνι, παρουσιάστηκε σε μια εποχή που κυριαρχούσε το λεγόμενο In-Yer-Face Theatre, ένα είδος που ερευνά τη σύγχρονη ζωή με επιθετικό, βίαιο και ασυμβίβαστο τρόπο. Ο McDonagh  συγκρίθηκε με συγγραφείς όπως η Σάρα Κέιν και ο Μαρκ Ρέιβενχιλ, των οποίων τα έργα προκάλεσαν ιδιαίτερες αντιδράσεις στο κοινό.