Παιχνίδια μυαλού

Τα παιχνίδια του μυαλού πάντα με συγκινούσαν.  Γι αυτό θεωρούσα must για κάποιον εραστή της θεατρικής τέχνης, να δει την παράσταση ΣΚΑΚΙΣΤΙΚΗ ΝΟΥΒΕΛΑ η οποία βασίζεται στο ομώνυμο έργο του Στέφαν Τσβάιχ.

Το είχα αγαπήσει  πολύ το βιβλιαράκι εκείνο γι αυτό και χάρηκα ιδιαιτέρως που το είδα και πάλι να εκδίδεται  τη χρονιά που πέρασε, απο τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ.  Κείμενο που δεν μακρηγορεί για να κουράσει το μυαλό, ούτε όμως είναι διήγημα για να τελειώσει πάνω που πάει να δώσει λίγη χαρά στον αναγνώστη, αυτή η ιστορία λειτουργεί μαγικά.  Δεν σε αφήνει να την αποχωριστείς, όπως και ο πρωταγωνιστής δεν αφήνει το μυαλό του να διαλυθεί απο τα βασανιστήρια και τον τρόπο ζωής του μέσα σε ένα κελί φυλακής. 

Η παράσταση που παίχθηκε στο θέατρο ΠΟΡΕΙΑ με μοναδικό ερμηνευτή τον εξαιρετικό Γιάννη Νταλιάνη, που "μπαίνει" στο κοστούμι τριών χαρακτήρων και σε σκηνοθεσία Μαριλίτας Λαμπροπούλου, θέτει μια σειρά απο ερωτήματα για τη διανοητική ελευθερία του ανθρώπου και τον αγώνα του για επιβίωση.  

Στην καταιγιστική αφήγηση του Τσβάιχ, ο ήρωας ήταν κρατούμενος των ναζί, κλεισμένος στην απόλυτη απομόνωση και για να μην χάσει τα μυαλό του μπήκε σε μια παράλογη προσπάθεια.  Να διασπάσει τον εαυτό του σε  άσπρο και μαύρο και να παίξει σκάκι ως ο εαυτός του και ταυτόχρονα ως ο αντίπαλός του.

Ελεύθερος πια ο ήρωας ταξιδεύει με πλοίο προς την Βραζιλία και η συνάντηση που έχει εν πλω με έναν πρωταθλητή, διάσημο σκακιστή τον βάζει πάλι στη θέση να βασανίζεται απο το ερώτημα εάν μπορεί ο άνθρωπος να ξεπεράσει τα σημάδια του παρελθόντος.   Όπως διχάζεται ανάμεσα στο λευκό και το μαύρο ο ίδιος , έτσι και η σκακιέρα της Ευρώπης έχει διχαστεί απο τον πόλεμο που συνεχίζεται πλέον μέσα του.   Ως πού φθάνουν τα όρια του ανθρώπου, ως πού φτάνει για να κάνει πράξη την βαθειά του επιθυμία να είναι ελεύθερος και ως πού οι επιπτώσεις του καταναγκαστικού εγκλεισμού...

Η παράσταση ήταν ένας μονόλογος που δεν είναι ακριβώς μονόλογος αφού ο ερμηνευτής  δεν περιορίζεται απλά στο να δρά, μα αντιδρά κιόλας σε αυτά που του λένε οι άλλοι χαρακτήρες, κι ας τους ενσαρκώνει ο ίδιος.  Με λίγα λόγια η παράσταση που έχει πολύ έξυπνη σκηνοθεσία και όσο χρειάζεται λιτό τρόπο παρουσίασης, κάνει το μυαλό σου να θέλει κι αυτό να δοκιμάσει να ασκηθεί στη μέθοδο του  Στέφαν Τσβάιχ...