Ο Ζινουέ τα έχει πει όλα περιγράφοντας την Αίγυπτο που υπήρξε μοναρχία, την Αίγυπτο που έγινε καρικατούρα δημοκρατίας με φτωχές φιμωμένες φωνές, για να μας θυμίζει και σήμερα ακόμη οτι ο δρόμος είναι μακρύς.... Ο συγγραφέας ανατρέχει σε στίχους του Καβάφη και σε περιγραφές του Ντάρελ, όμως οι δυνατές ειναι οι δικές του ενθυμήσεις. Θυμάται τη μητέρα και τη γιαγιά του να κυκλοφορούν στη λεωφόρο Κασρ-ελ-Νιλ με τα μπράτσα γυμνά, ντυμένες με την τελευταία λέξη της παριζιάνικης μόδας κι αναρωτιέται τί συνέβη άραγε και οι κόρες τους κυκοφορούν με καλυμμένο το δέρμα, βασανισμένες απο απαγορεύσεις κι επιβεβλημένες σιωπές...
Ο Ζινουέ φτιάχνει το πορτραίτο του Γκαμάλ Αμπντελ Νασερ καταγράφοντας με ιστορική ακρίβεια τις συνθήκες της ζωής του, τις σπουδές του, τον χαμό της μητέρας του που τον καθόρισε, την έντονη πολιτική του προσωπικότητα, τις φιλίες του, τις σχέσεις του με τους αμερικάνους, τους ρώσους, ολόκληρο τον αραβικό κόσμο και το όραμά του για τη χώρα του Νείλου.
Για το πορτραίτο του έκπτωτου βασιλιά Φαρούκ δεν χρειάσθηκε φοβερή προσπάθεια, γιατί τα έργα και οι ημέρες του, στο θρόνο της Αιγύπτου, αλλά και μετά τη φυγή του στην Ευρώπη, αναδεικνύουν το κολασμένο και τραχύ πρόσωπο της μοναρχίας. Αρκεί να αναφέρουμε τα λόγια της διάσημης κουτσομπόλας και χρονογράφου της δεκαετίας του 40 Ελσας Μάξγουελ γι αυτόν, στα απομνημονεύματά της: "Μολονότι οι βασιλικοί Οίκοι της Ευρώπης και της Εγγυς Ανατολής έχουν βγάλει έναν σημαντικό αριθμό άχρηστων ανθρώπων, ο Φαρούκ αποτελεί το χειρότερο είδος των υποτιθέμενων αυτών μοναρχών. Με περηφάνεια δηλώνω οτι προκάλεσα την αντιπάθειά του απο την πρώτη στιγμή που τον συνάντησα στη Ντοβίλ το 1950. Σε μια πρόσκληση για δείπνο που μου απηύθυνε του απάντησα: Δεν δειπνώ ούτε με κλόουν, ούτε με χιμπατζήδες, ούτε με γκάνκγκστερ!". Για να σταματήσει την κυκλοφορία του βιβλίου της ο Φαρούκ προσέφυγε στη δικαιοσύνη και γαλλικό δικαστήριο της επέβαλε ποινή. Όμως οι ταπεινώσεις που υπέστη ο έκπτωτος βασιλιάς της Αιγύπτου στην Ευρώπη δεν είχαν τελειωμό κι αυτό ήταν ένα μικρό δείγμα...
"Η φτώχεια αποκλείει και ο πλούτος απομονώνει" λέει σε κάποιο σημείο περιγράφοντας τους δρόμους της Αλεξάνδρειας, λίγο πριν απο το πραξικόπημα του 1952. . Πώς του ήρθε άραγε αυτή η φράση του πολυγραφότατου Ζινουέ ; Ναι, σαν να βλέπει και ο αναγνώστης την εικόνα, οι πασάδες έφυγαν αλλά ο πλούτος απλώς άλλαξε χέρια. Κάτω απο τα έκπληκτα μάτια των παιδιών αστραφτερες Μερτσέντες ανηφορίζουν την παραλιακή. Πολυτελή αμάξια μέσα στη σκόνη όπου όλα ψυχορραγούν, οι κήποι μαραίνονται, και οι φωτογραφίες ακόμη κιτρινίζουν σαν την εικόνα της πραγματικότητας. Το τράμ εξακολουθεί να λειτουργεί, μα τα βαγόνια του είναι ξεχαρβαλωμένα. Οι ενοικιαζόμενες άμαξες έχουν εγκαταλείψει την πλατεία Μοχάμεντ Αλι. Όλα σε διάλυση....
Ο Νάσερ τρεις μήνες μετά το πραξικόπημα δήλωνε στην New York Herald Tribune οτι η Αίγυπτος θα ήθελε να φανεί λογική, όμως οι Βρετανοί "που εδώ και 70 χρόνια υπόσχονται οτι θα φύγουν απο τη χώρα και δεν το κάνουν, δεν κρατούν τις υποσχέσεις τους. Δεν μπορούμε να το ανεχτούμε άλλο. Αν η νέα κυβέρνηση αντιληφθεί οτι παρά τις προσπάθειές μας δεν καταφέραμε να απαλλαγούμε απο την βρετανική κατοχή να είστε σίγουροι οτι οι αρχηγοί της επανάστασης θα αφήσουν τα ηνία της εξουσίας για να υποστηρίξουν το λαό στον αγώνα του ενάντια στους Βρετανούς. Δεν θα είναι επίσημος πόλεμος, αλλά μια πορεία προς το θάνατο. Ένας ανταρτοπόλεμος στη διάρκεια του οποίου θα εκτοξεύονται χειροβομβίδες μεσα στο σκοτάδι και θα σκοτώνουν βρετανούς πολίτες.
Με μαεστρία περιγράφει ο συγγραφέας τις διαπραγματεύσεις με την βρετανική αντιπροσωπεία, την Εθνικοποίηση της Διώρυγας του Ζουέζ που δυσαρέστησε πολλούς, αλλά και τις μαραθώνιες διπλωματικές διαβουλεύσεις για την ανέγερση του φράγματος του Ασουάν με τους αμερικανούς που μπλοφάρισαν, με τους ρώσους που άδραξαν την ευκαιρία αφού συνειδητοποίησαν το "κενό", με την προσέγγιση του Νάσερ προς τις χώρες του κινήματος των Αδεσμεύτων, αλλά και με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα που έπαιξε σημαντικό και ίσως αντιφατικό ρόλο στην ιστορία.
Στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου πια, το 1968 ο Νασερ λυγίζει και καταρρέει. Εχει να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα τις ισραηλινές επιδρομές στο εσωτερικό των εδαφών του, ενώ τα λαϊκά κινήματα τον κατηγορούν για δικτάτορα και ηττοπαθή. Το 1969 λοιπον, στην προσπάθειά του να χρυσώσει ξανά το παράσημό του που έχει θαμπώσει, παραβιάζει την κατάπαυση του πυρός που ίσχυε απο το 67 με ολέθριες συνέπειες για τη χώρα του. Λίγο πριν την καθοριστική καρδιακή προσβολή που υπέστη, ο Νάσερ κατάφερε το 1970 να φέρει γύρω απο το ίδιο τραπέζι κάποιους ηγέτες που κάποτε φαινόταν απίθανο οτι θα μπορέσουν να συναντηθούν: τον παλαιστίνιο Γιασερ Αραφάτ, τον οποίο είχε επικυρήξει ο Βασιλιάς Χουσέιν της Ιορδανίας που ήταν επίσης παρών, τον λίβυο Καντάφι, τον Φειζάλ, τους ηγέτες των εμιράτων.... Ο κυνισμός της πολιτικής σε όλο του το μεγαλείο, περιγραμμένος απο τον Ζιλμπέρ Ζινουέ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου