Παρασκευή 7 Απριλίου 2017

Πέτρα μαύρη και σκληρή όπως η Ιστορία

Διαλεγμένες οι λέξεις του.  Όπως πρώτα - πρώτα η λέξη του τίτλου.  Ουρανόπετρα.

Αιώνες πριν από την ιστορία της αφήγησης ο Γερόλεμος κόβει στα τέσσερα το φυλαχτό που του έσωσε τη ζωή , χαράζει σημάδια σε κάθε κομμάτι και τα μοιράζει στους τέσσερις γιους του που χάνονται μεταξύ τους.  Από το 1571 που έγινε αυτό, στα χρόνια της Ενετοκρατούμενης Κύπρου, ως και δώδεκα γενιές αργότερα, ένας απόγονός του, με  βαθιά πεποίθηση μέσα του ότι "όπου πατώ είναι δικός μου δρόμος"  μας οδηγεί σε ένα ταξίδι στην Κύπρο την πολύπαθη και στα γεγονότα των εποχών που πέρασαν.

Σαν σύγχρονος Οδυσσέας, ο Αδάμος αγωνίζεται να βρει το δρόμο του, και μέσα από αυτό διανύει την ιστορία του νησιού, από τα χέρια των Ενετών, στα χέρια των Τούρκων. Περιδιαβαίνει σε Κύπρο, Αθήνα, Θεσσαλία, Ήπειρο, περιγράφει δυνατούς έρωτες, προδοσίες, πολιτικά γεγονότα, αναπάντεχες ανατροπές, κυνηγάει το δίκιο και τ' άδικο και σκιαγραφεί τα συναισθήματα του ελληνισμού που βρέθηκε στις γεωγραφικές εσχατιές της πατρίδας. 

Στην προσπάθειά του να βρει το χαμένο του θησαυρό ο πρωταγωνιστής διατρέχει τα χρόνια της Τουρκοκρατίας , αλλά και το πέρασμα της Κύπρου στον έλεγχο των Βρετανών (1858), μα δεν διαφεύγει από τον συγγραφέα να περιγράψει και το πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτά εξελίχθηκαν, όπως τα χρόνια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, τις μάχες στο Μπιζάνι το 1913 καθώς και την αναταραχή στην Ελλάδα.

Ας μην πάει ο νους σας σε θησαυρός περίτεχνους και χρυσοποίκιλτους.  Το φυλαχτό που διασκορπίστηκε με τα χρόνια, δεν ήταν από χρυσάφι.  Είναι από πέτρα, μαύρη και σκληρή, όπως και η ιστορία και η πορεία του ελληνισμού μέσα από τα χρόνια.  Τα κομμάτια του σκορπίστηκαν στην Ιστορία, και μάλιστα στους διαφορετικούς παράγοντες που την έγραψαν, μα τελικά, κάποιος Οδυσσέας βρίσκεται - εδώ είναι ο πρωταγωνιστής μας ο πολύπαθος Αδάμος- που προσπαθεί να τα ανακαλύψει και να ανασυνθέσει πάλι το φυλαχτό του, όπως και το παρελθόν της οικογένειάς του.  Να ανασυσταθεί, έτσι ώστε να μη λησμονηθεί η ιστορία, να βρεθεί η ρίζα, να σιγουρευτεί ότι το στήριγμα υπάρχει, έστω κι αν αυτό είναι βαθιά ριζωμένο στις έριδες, τις αδικίες και τα δίκια του παρελθόντος. 

Ποίηση και Ιστορία πάνε μαζί σε τούτο το πόνημα.  Από τον καιρό που οι Ενετοί είχαν κλείσει τα ελληνικά σχολεία και οι ορθόδοξοι μητροπολίτες είχαν τεθεί στο περιθώριο το 1570, τότε που ο οθωμανικός στόλος αγκυροβόλησε στο Λάρνακα κι έχασε ο Γερόλεμος την οικογένειά του, ως το 1878 που οι Οθωμανοί έδωσαν την κυριαρχία της Κύπρου στους Άγγλους, δώδεκα γενιές αργότερα,  η Ιστορία βρίσκει τον Αδάμο όπως και ολόκληρη της κοινωνία γονατισμένη απο τους βαρείς φόρους που είχαν επιβάλει οι Οθωμανοί και διατήρησαν οι Εγγλέζοι.  Ο αψύς χαρακτήρας του Αδάμου που αναγκάστηκε στα δεκαέξι του να φύγει από την πατρική εστία, δεν άντεχε τον δύστροπο χαρακτήρα των αφεντικών και αυτό ορίζει και την πορεία του...

Δεν γνωρίζω τον Γ.Καλπούζο προσωπικά και διάβασα την Ουρανόπετρα κάπως καθυστερημένα. Έχει κυκλοφορήσει εδώ και τέσσερα χρόνια.  Δεν έχει σημασία ωστόσο. Πρόκειται για έργο κλασσικό.