Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2014

Καλή Αντάμωση λοιπόν!

Δεν είναι καθόλου τυχαίο που του απένειμαν το Prix Goncourt.  Το βιβλίο "Καλή Αντάμωση εκεί Ψηλά" συγκίνησε τους Γάλλους και όχι μόνον αυτούς.  Όλες οι χώρες της Ευρώπης που είχαν εμπλοκή σε εκείνο τον πόλεμο, έχουν ζήσει τέτοιες βαθειά ανθρώπινες συνταρακτικές ιστορίες, ιστορίες που ταλάνισαν τις οικογένειες των θυμάτων για πολλά χρόνια μετά το τέλος του πολέμου και άφησαν τα σημάδια από τα τραύματά τους και στις επόμενες γενιές.

Το βιβλίο αυτό του Pierre Lemaitre, που κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ, κλείνει μέσα του όλο τον ανθρώπινο πόνο που προκαλεί η ιστορία στα θύματά της.   Αλλά δεν είναι ένα βιβλίο ιστορικό. Με πολλά στοιχειά πλοκής αστυνομικής την οποία ο συγγραφέας δείχνει να γνωρίζει καλά, οδηγεί τον αναγνώστη στα παρασκήνια του Πρώτου Παγκόσμιου πολέμου.  Στη σκιά των γεγονότων και στην καθημερινότητα των μικρών κι ασήμαντων, ή σημαντικών, πρωταγωνιστών της Ιστορίας.

Μια χώρα γιατρεύει τις πληγές της, μαζεύει κομμάτια από το πεδίο της μάχης και δοξάζει τα θύματα του πολέμου της.  Έχει μεγάλη ανάγκη να το κάνει αυτό, όμως ταυτόχρονα δημιουργεί χώρο για την γέννηση συνωμοσιών, ομάδων κατεργάρηδων και μικροαπατεώνων, καθώς και μιας μεγάλης απάτης. Κάθε οικογένεια έχει κάποιο θύμα και όλοι έχουν ανάγκη να κλάψουν, να θρηνήσουν, να δοξάσουν, να κρατήσουν μέσα τους αναμνήσεις και νοσταλγία για τους "ήρωες". 

Ποιοι είναι οι ήρωες" όμως; Αυτοί που επέζησαν και στήνουν τώρα μια μεγάλη απάτη, επειδή κανείς δεν μπορεί να τους εξασφαλίσει μια αξιοπρεπή ζωή;  Κάποιοι που  δημιούργησαν πιο πολλά θύματα για να φανούν πραγματικά ανδρείοι κατά την επιστροφή τους;

Η ιστορία του Lemaitre ξεκινάει με τη λήξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου όταν δυο στρατιώτες ο Αλμπέρ Μαγιάρ και ο Εντουάρ Περικούρ επιστρέφουν από τα χαρακώματα.  Με πολλά τραύματα στο σώμα και στην ψυχή, δυσκολεύονται να επιβιώσουν.   Χάρισαν τη νίκη στη χώρα τους και στον εαυτό τους έκαναν ένα μεγάλο δώρο, την επιβίωση! Μα τί μ' αυτό; 

Με νέα ταυτότητα πια, ζουν στη χώρα που υπηρέτησαν.   Ο ένας κρύβει το σκαμμένο από τα τραύματα πρόσωπό του πίσω από μάσκες.  Ο άλλος στηρίζει, προστατεύει και βοηθάει τον σύντροφό του όπως θα έκανε και στο πεδίο της μάχης.  Γίνεται στόχος ζωής γι αυτόν, να τον σώσει.  Γι αυτό και ενώ δεν διαθέτει τη στόφα του απατεώνα, μπαίνει σε όλα και σκέφτεται κάθε μικρή λεπτομέρεια ώστε να επιτύχει η περίτεχνη "επιχείρηση" που συνέλαβε ο παραμορφωμένος σύντροφός του, στις ατέλειωτες ώρες που βρίσκεται κλεισμένος μέσα σε τέσσερις τοίχους.     

Με την ιστορία που βιώνουν μεταπολεμικά, καθώς η χώρα και οι άνθρωποι παλεύουν να σταθούν στα πόδια τους,  ο αναγνώστης φτάνει να αναρωτηθεί, έκαναν καλά άραγε που "πέθαναν" στο πεδίο της μάχης, ή έκαναν καλύτερα που επέστρεψαν με άλλη ταυτότητα πιά στη χώρα που δοξάζει τα πεσόντα παιδιά της, μα ταυτόχρονα δίνει χώρο να ανδρωθούν τέρατα γραφειοκρατίας και απατεωνιάς....

Οι δυο φίλοι  ζουν αφημένοι στην πονεμένη μοίρα τους και για να σταθούν όρθιοι, μη έχοντας τίποτε να χάσουν καταστρώνουν ένα άνευ προηγουμένου θεαματικό σχέδιο απάτης.  Δεν κάνουν όμως απάτη μόνο αυτά τα περιθωριοποιημένα ανθρωπάκια της ιστορίας, μα και οι μεγάλοι και τρανοί, όπως ο "δοξασμένος" απο την πατρίδα Ανρί ντ' Ολνε Πραντέλ, που τυχαία υπήρξε και αξιωματικός τους στο πεδίο της μάχης...

Υπεύθυνος για το θάνατο πολλών ανδρών στο μέτωπο, ο Ανρί ντ' Ολνε Πραντέλ ετοιμάζεται να πλουτίσει στήνοντας μια απίστευτη επιχείρηση αισχροκέρδειας, πάνω στον πόνο των οικογενειών που θρηνούν θύματα στη Γαλλία.  Το ποιός είναι μεγαλύτερος απατεώνας θα το αποφασίσει ο κάθε αναγνώστης μόνος του.

Πράγματι, το θέμα αυτό ταλάνισε για χρόνια την ιστορία τόσο της Γαλλίας όσο και άλλων χωρών που είχαν εμπλοκή στον πόλεμο.  Ο Pierre Lemaitre το στήνει με μαεστρία. Μας μεταφέρει στη βαριά ατμόσφαιρα της εποχής όπου οι καιροσκόποι διαφεντεύουν τις ζωές των πονεμένων, όπου οι δειλοί παριστάνουν τους ήρωες, όπου ήρωες δεν υπάρχουν αλλά σίγουρα κάπου υπήρξαν....  Τελικά, οι ζωές των "Ηρώων-Πρωταγωνιστών" του συγγραφέα, συγκλίνουν δραματικά σε ένα αποκαλυπτικό και λυτρωτικό φινάλε για την τραγωδία της μεταπολεμικής Γαλλίας.


Ο Πιερ Λεμέτρ γεννήθηκε στο Παρίσι το 1956. Δίδαξε για πολλά χρόνια λογοτεχνία , προτού αποφασίσει να γίνει συγγραφέας. Το 2006 κυκλοφόρησε το πρώτο του αστυνομικό μυθιστόρημα, Travail soigné. Ακολούθησαν άλλα έξι μυθιστορήματα στην ίδια κατηγορία, κατατάσσοντας τον Λεμέτρ στους πιο καταξιωμένους και δημοφιλείς συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων στη Γαλλία. Τα βιβλία του γνωρίζουν μεγάλη εμπορική επιτυχία και έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Έχει λάβει πολυάριθμες διακρίσεις για το έργο του, ανάμεσά τους τα βραβεία: Prix du Premier Roman du Festival de Cognac, Prix Le Point du Polar Européen, Prix des Lecteurs Policier du Livre de Poche, το Crime Writers Association International Dagger Award, καθώς και το πρόσφατο βραβείο Goncourt 2013.

Δεν υπάρχουν σχόλια: